วันพยาบาลสากล (International Nurses Day) ตรงกับวันที่ 12 พฤษภาคม ของทุกปี เป็นวันที่สภาพยาบาลระหว่างประเทศกำหนดเพื่อระลึกถึงมิสฟลอเรนซ์ ไนติงเกล พยาบาลชาวอังกฤษ ซึ่งประวัติมีความสำคัญ ความเป็นมาอย่างไร และกำหนดขึ้นเพื่ออะไร มาหาคำตอบกัน
![วันพยาบาลสากล วันพยาบาลสากล](/img_cms2/user/natthida/0_todayinfo/0512.png)
ความเป็นมาของวันพยาบาลสากล
สภาพยาบาลระหว่างประเทศ (International Council of Nurses, ICN) ซึ่งเป็นองค์กรวิชาชีพพยาบาล ได้กำหนดให้วันที่ 12 พฤษภาคม ของทุกปี เป็น วันพยาบาลสากล (International Nurses Day) โดยเริ่มครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2514 (ค.ศ. 1971)
ทั้งนี้ เนื่องจากวันที่ 12 พฤษภาคม เป็นวันเกิดของมิสฟลอเรนซ์ ไนติงเกล ผู้ก่อกำเนิดวิชาชีพการพยาบาล และเป็นผู้ที่มีอุดมการณ์ตั้งใจจะบำเพ็ญสาธารณประโยชน์เพื่อมวลมนุษย์อย่างแท้จริง จนได้รับการยกย่องและเป็นที่รู้จักไปทั่วโลก
จุดประสงค์ของการกำหนดวันพยาบาลสากล
วันพยาบาลสากล ถูกกำหนดขึ้นเพื่อสดุดีคุณงามความดีของ "มิสฟลอเรนซ์ ไนติงเกล" ที่ทำประโยชน์มากมายให้แก่มวลมนุษย์ รวมทั้งเพื่อเป็นการยกย่อง ให้เกียรติ และให้คนยึดถือเอาเป็นแบบอย่าง อีกทั้งยังมีจุดมุ่งหมายให้พยาบาลทั่วโลกร่วมมือจัดกิจกรรมบำเพ็ญประโยชน์แก่สาธารณชน และกำหนดแนวทางเพื่อให้พยาบาลทั่วโลกรณรงค์แก้ไขปัญหาสุขภาพในแต่ละปี
![มิสฟลอเรนซ์ ไนติงเกล มิสฟลอเรนซ์ ไนติงเกล](/img_cms2/user/patcharin/People/florencenightingale1.jpg)
ประวัติ มิสฟลอเรนซ์ ไนติงเกล
มิสฟลอเรนซ์ ไนติงเกล เป็นชาวอังกฤษ เกิดเมื่อวันที่ 12 พฤษภาคม ค.ศ. 1820 ที่เมืองฟลอเรนซ์ ประเทศอิตาลี ครอบครัวของมิสฟลอเรนซ์ ไนติงเกล จัดว่ามีฐานะ จึงทำให้เธอได้รับการศึกษาอย่างดี มิสฟลอเรนซ์ ไนติงเกล มีความตั้งใจที่จะเป็นพยาบาล ดังนั้น เมื่อเธออายุได้ 20 ปี จึงขอบิดามารดาเรียนพยาบาล แต่ไม่ได้รับการอนุญาต เนื่องจากในสมัยนั้นงานพยาบาลไม่ได้รับการสนับสนุนเท่าที่ควร แต่เธอก็ยังมุ่งมั่นที่จะทำงานเสียสละเพื่อดูแลผู้เจ็บป่วย จนหาโอกาสไปเยี่ยมและดูงานตามโรงพยาบาลต่าง ๆ ในทวีปยุโรป จนสุดท้ายมิสฟลอเรนซ์ ไนติงเกล ก็เข้าศึกษาอบรมวิชาพยาบาลที่ประเทศเยอรมนีได้ดังใจฝัน
ต่อมาในปี ค.ศ. 1857 เกิดสงครามไครเมียขึ้น มิสฟลอเรนซ์ ไนติงเกล อาสาสมัครไปช่วยดูแลทหารที่ได้รับบาดเจ็บจากสงคราม เธอเสียสละทรัพย์สินและขอเรี่ยไรจัดหาเครื่องเวชภัณฑ์ต่าง ๆ เพื่อช่วยเหลือทหาร อีกทั้งยังได้ออกตระเวนตรวจเยี่ยมเพื่อรักษาและให้กำลังใจทหารแม้ในเวลาค่ำคืน จนได้รับสมญานามว่า "สุภาพสตรีแห่งดวงประทีป" (The lady of the lamp)
ภายหลังสงครามสิ้นสุด มิสฟลอเรนซ์ ไนติงเกล ได้ริเริ่มพัฒนากิจการพยาบาลให้ก้าวหน้า จนในที่สุดได้มีผู้ร่วมกันก่อตั้งกองทุนการศึกษาสำหรับพยาบาล "ไนติงเกล" เพื่อเป็นเกียรติแก่ท่าน จากนั้นมิสฟลอเรนซ์ ไนติงเกล ก็ได้รับการยอมรับให้เป็นผู้จัดระเบียบด้านสุขภาพในกองทัพประเทศอังกฤษ และวางแผนงานด้านสุขาภิบาลในประเทศอินเดีย จนก่อตั้งโรงเรียนพยาบาลที่เป็นต้นแบบของโรงเรียนพยาบาลทั่วโลก นอกจากนี้ มิสฟลอเรนซ์ ไนติงเกล ยังได้รับการยกย่องให้เป็นบุคคลสำคัญของโลก ในฐานะผู้บุกเบิกวิชาชีพการพยาบาลอีกด้วย
![มิสฟลอเรนซ์ ไนติงเกล มิสฟลอเรนซ์ ไนติงเกล](/img_cms2/user/patcharin/People/florencenightingale2.jpg)
วันพยาบาลสากลในประเทศไทย
สำหรับในประเทศไทยนั้น สมาคมพยาบาลแห่งประเทศไทย ได้เข้าเป็นองค์กรสมาชิกของสภาพยาบาลระหว่างประเทศ เมื่อ พ.ศ. 2504 (ค.ศ. 1961) และได้จัดกิจกรรมวันพยาบาลสากลเป็นครั้งแรก เมื่อ พ.ศ. 2529 (ค.ศ. 1986) โดยรองศาสตราจารย์ ดร.วิเชียร ทวีลาภ นายกสมาคมพยาบาลแห่งประเทศไทยในขณะนั้น ได้ร่วมกับกระทรวงสาธารณสุข และองค์การยูนิเซฟ จัดกิจกรรมวันพยาบาลสากล
และในปีต่อ ๆ มาก็มีการจัดกิจกรรมเนื่องในวันพยาบาลสากลมาโดยตลอด โดยมีจุดประสงค์สำคัญเพื่อสดุดีมิสฟลอเรนซ์ ไนติงเกล บูรพาจารย์แห่งการพยาบาล รำลึกถึงพระคุณของท่าน และประกาศเกียรติคุณเพื่อให้ประชาชนได้ทราบ อีกทั้งยังเป็นการเผยแพร่บทบาทของพยาบาลต่อสุขภาพของประชาชนให้ทราบเป็นประจำทุกปี
คำขวัญประจำวันพยาบาลสากล
ทุก ๆ ปี จะมีการตั้งคำขวัญเนื่องในวันพยาบาลสากล ซึ่งคำขวัญของแต่ละปี ได้แก่
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2528 คือ สุขภาพอนามัยสตรี (Nurses and Women Health)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2529 คือ เสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรคแก่เด็กทุกคน (Universal Child Immunization)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2530 คือ บทบาทของพยาบาลกับการดูแลของผู้ประกอบวิชาชีพ (Occupational Health)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2531 คือ ช่วยแม่ลูกสุขสันต์ในวันเกิด (Help Her Have a Happy Birth-Day)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2532 คือ สุขภาพวัยเรียนต้องเพียรส่งเสริม (School Health)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2533 คือ พยาบาลและสิ่งแวดล้อม (Nurses and the Environment)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2534 คือ พยาบาลเชิงรุก-เพื่อสุขภาพจิตของปวงประชา (Mental Health and Nursing)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2535 คือ สุขกาย สุขใจ ในวัยทอง (Health Ageing)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2536 คือ คุณภาพการพยาบาล และความคุ้มค่า (Quality, Cost and Nursing)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2537 คือ ครอบครัวสุขสันต์-วันพยาบาลสากล (Health Families for Healthy Nation)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2538 คือ พยาบาลเสริมสร้างวิถี-สู่สุขภาพสตรี (Women's Health: Nurses Pave the Way)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2539 คือ เพื่อสุขภาพที่ดีกว่า พยาบาลพัฒนางานวิจัย (Better Health Through Nursing Research)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2540 คือ อนาคตประเทศจะสดใส เยาวชนไทยต้องสุขภาพดี (Healthy Young People = A Brighter Tomorrow)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2541 คือ สุขภาพชุมชนไทยดี ทุกคนมีส่วนร่วม (Partnership for Community Health)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2542 คือ อดีตที่ผ่านมาบอกความก้าวหน้าในอนาคต (Celebrating Nursing Past - Claiming the Future)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2543 คือ เพื่อท่าน...พยาบาลพร้อมดูแล (Nurses - Always There for You)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2544 คือ พยาบาลพร้อมช่วยท่าน : ร่วมป้องกันความรุนแรง (Nurses, Always There for You : United Against Violence)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2545 คือ พยาบาลพร้อมช่วยท่าน : ร่วมกันดูแลครอบครัว (Nurses, Always there for you : Caring For Families)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2546 คือ พยาบาลพร้อมช่วยท่าน : ร่วมต้านมลทินเอดส์ (Nurses : Fighting AIDS Stigma : Caring For All)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2547 คือ พยาบาลเคียงข้างผู้ยากไร้ รวมน้ำใจต้านความจน (Nurses : Working With The Poor, Against Poverty)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2548 คือ พยาบาลปกป้องปวงประชา : ห่างไกลยาไร้มาตรฐาน (Nurses for Patient Safety : Targeting Counterfeit and Substandard Medicines)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2549 คือ พยาบาลปลอดภัย ประชาไทยมีสุข (Safe staffing saves lives)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2550 คือ สิ่งแวดล้อมปลอดภัย การพยาบาลไทยมีสุข ประชาราษฎร์เป็นสุข (Positive Practice Environments : Quality Workplaces - Quality Patient Care)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2551 คือ พยาบาลก้าวนำ สร้างสรรค์บริการสุขภาพปฐมภูมิ เพิ่มพูนคุณภาพบริการชุมชน (Delivering Quality, Serving Communities : Nurses Leading Primary Health Care)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2552 คือ พยาบาลก้าวนำ สร้างสรรค์นวัตกรรมการดูแล เพิ่มพูนคุณภาพบริการชุมชน (Delivering Quality, Serving Communities : Nurses Leading Care Innovations)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2553 คือ พยาบาลนำชุมชน สร้างสรรค์คุณภาพการดูแลผู้ป่วยเรื้อรัง (Delivering Quality, Serving Communities : Nurses Leading Chronic Care)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2554 คือ พยาบาลสร้างสรรค์บริการ เพิ่มการเข้าถึงและเท่าเทียม (Closing the Gap : Increasing Access and Equity)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2555 คือ พยาบาลสร้างสรรค์บริการ : จากหลักฐานเชิงประจักษ์สู่การปฏิบัติ (Closing the gap : From evidence to action)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2556 คือ ร่วมจิตปิดช่องว่าง พยาบาลร่วมทางเพื่อเป้าหมายการพัฒนาแห่งสหัสวรรษ (Closing the gap : the Millennium Development Goals : 8,7,6,5,4,3,2,1)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2557 คือ พยาบาล : พลังสู่การเปลี่ยนแปลง ขุมพลังแห่งสุขภาวะ (Nurses: A Force for Change - A vital resource for health)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2558 คือ พยาบาล : พลังการเปลี่ยนแปลงเพื่อประสิทธิผลและความคุ้มค่าในการดูแล (Nurses : A force for change, care effective, cost effective)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2559 คือ พยาบาล : พลังการเปลี่ยนแปลง : เพื่อพลิกฟื้นการพัฒนาระบบสุขภาพ (Nurses : A Force for Change : Improving health systems' resilience)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2560 คือ พยาบาล : พลังนำความสำเร็จสู่เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Nurses : A voice to lead - Achieving the Sustainable Development Goals)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2561 คือ พยาบาล : เสียงแห่งพลังสุขภาพเป็นสิทธิมนุษยชน (Nurses : A Voice to Lead Health is a Human Right)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2562 คือ พยาบาล : เสียงแห่งพลัง สุู่สุขภาพดีถ้วนหน้า (Nurses : A Voice to Lead Health for All)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2563 คือ พยาบาล : เสียงแห่งพลังนำการพยาบาลสู่สุขภาพดีทั่วโลก (Nurses : A Voice to Lead - Nursing the World to Health)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2564 คือ พยาบาล : เสียงแห่งพลังสู่สุขภาพดีถ้วนหน้า (Nurses: A voice to lead - Health for All)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2565 คือ พยาบาล : พลังพยาบาลเพื่อความมั่นคงสุขภาพโลก (Nurses : A Voice to Lead - Invest in nursing and respect rights to secure global health)
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2566 คือ พยาบาลของเรา อนาคตของพวกเรา (Our Nurses. Our Future)
ในสถานพยาบาล หน่วยงานการแพทย์ที่เกี่ยวข้อง จะร่วมกันจัดกิจกรรมต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการพยาบาล เช่น
1. จัดกิจกรรมเผยแพร่ความรู้ นิทรรศการเกี่ยวกับสุขภาพ และกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพอื่น ๆ
2. จัดให้มีการตรวจสุขภาพและคัดกรองโรค
3. จัดกิจกรรมรณรงค์ให้มีการดูแลสุขภาพในครอบครัว
4. จัดประชุมวิชาการเกี่ยวกับการแพทย์และการพยาบาล
5. ให้คำปรึกษาด้านการแพทย์พยาบาลแก่ประชาชน
6. ให้การบริการพยาบาลแก่ประชาชน
7. จัดกิจกรรมรับบริจาคโลหิต
นอกจากวันพยาบาลสากลจะเป็นวันที่มีความสำคัญต่อผู้ประกอบวิชาชีพพยาบาลทั่วโลกแล้ว สำหรับประชาชนคนทั่วไปก็ควรต้องรำลึกถึงความสำคัญของวันนี้ และยกย่องมิสฟลอเรนซ์ ไนติงเกล ในฐานะปฐมบูรพาจารย์วิชาการพยาบาลของโลกเช่นกัน
ขอบคุณข้อมูลจาก : thainurse.org, tnmc
- คำขวัญวันพยาบาลสากล พ.ศ. 2567 คือ พยาบาล คือ อนาคตและอำนาจทางเศรษฐกิจของระบบสุขภาพ (Our Nurses, Our Future : The Economic Power of Care)
กิจกรรมในวันพยาบาลสากล
ในสถานพยาบาล หน่วยงานการแพทย์ที่เกี่ยวข้อง จะร่วมกันจัดกิจกรรมต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการพยาบาล เช่น
1. จัดกิจกรรมเผยแพร่ความรู้ นิทรรศการเกี่ยวกับสุขภาพ และกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพอื่น ๆ
2. จัดให้มีการตรวจสุขภาพและคัดกรองโรค
3. จัดกิจกรรมรณรงค์ให้มีการดูแลสุขภาพในครอบครัว
4. จัดประชุมวิชาการเกี่ยวกับการแพทย์และการพยาบาล
5. ให้คำปรึกษาด้านการแพทย์พยาบาลแก่ประชาชน
6. ให้การบริการพยาบาลแก่ประชาชน
7. จัดกิจกรรมรับบริจาคโลหิต
นอกจากวันพยาบาลสากลจะเป็นวันที่มีความสำคัญต่อผู้ประกอบวิชาชีพพยาบาลทั่วโลกแล้ว สำหรับประชาชนคนทั่วไปก็ควรต้องรำลึกถึงความสำคัญของวันนี้ และยกย่องมิสฟลอเรนซ์ ไนติงเกล ในฐานะปฐมบูรพาจารย์วิชาการพยาบาลของโลกเช่นกัน
เช็ก ปฏิทิน 2567 ทั้ง วันหยุดราชการ วันหยุดธนาคาร วันพระ และวันสำคัญต่าง ๆ
อ่านบทความวันสำคัญอื่น ๆ
ขอบคุณข้อมูลจาก : thainurse.org, tnmc