วันภาษาไทยแห่งชาติ พาส่อง คำไทย ที่ยืมจากต่างภาษา บอกเลย คำสุดท้ายพีคมาก !

           มิวเซียมสยาม พาส่อง คำไทย ที่ยืมจากต่างภาษา เนื่องในวันภาษาไทยแห่งชาติ 29 กรกฎาคม พีคที่คำสุดท้าย คิดดีไม่ได้จริง ๆ


          วันที่ 29 กรกฎาคม 2568 เพจเฟซบุ๊ก Museum Siam โพสต์ให้ความรู้เนื่องในโอกาส วันภาษาไทยแห่งชาติ 29 กรกฎาคม ซึ่งแง่มุมหนึ่ง คำไทย หลายคำที่เราใช้กันในปัจจุบัน ที่มานั้นเป็นคำยืมจากต่างภาษา บางคำอาจเป็นคำที่คุ้นตา คำที่ใคร ๆ อาจคาดไม่ถึง

          คำยืม ยืมมาจากต่างภาษา ผ่านการติดต่อค้าขาย แลกเปลี่ยนเรียนรู้กับคนต่างชาติต่างภาษา ในหลายรูปแบบ การปกครอง ความเชื่อ การเรียนรู้ในเทคโนโลยีใหม่ ๆ รวมไปถึงการอพยพย้ายถิ่น คำไทยคุ้น ๆ คำไหนมาจากภาษาอะไรบ้าง ยกตัวอย่างเช่น

กุหลาบ : คำไทย เปอร์เซียทำ

          ในศตวรรษที่ 17 อาณาจักรซาฟาเวียแห่งเปอร์เซียเป็นแหล่งรวมสินค้าหรูหราทั้งผ้าไหม ผ้าสักหลาด ของแบรนด์เนม เปรียบความเก๋ไก๋ไฮโซดุจกรุงปารีส นับเป็นแหล่งช้อปชั้นเลิศของราชสำนักไทยสมัยอยุธยา โดยเฉพาะ น้ำดอกไม้ซึ่งเลอค่าระดับเดียวกับ Chanel N'5 ชาวเปอร์เซีย เป็นชาติแรกที่เอากลีบกุหลาบมากลั่นน้ำมันหอมระเหย สกัดออกมาเป็นนํ้าใส ๆ ใช้เป็นยากินแก้ท้องเฟ้อ หรือใช้เป็น น้ำหอม เรียกเป็นภาษาเปอร์เซียว่า gulab ออกเสียงว่า กุล-ล้าป แปลว่า น้ำดอกไม้ หรือ น้ำกุหลาบ ไม่ได้แปลว่า ดอกกุหลาบแต่อย่างใด เพราะ gul แปลว่า ดอกไม้ หรือ ดอกกุหลาบ ส่วน ab แปลว่า น้ำ 

          แต่คนไทยก็ใช้คำนี้มาเรียกดอกกุหลาบ ไม่มีบันทึกแน่ชัดว่าดอกกุหลาบเข้ามาในไทยช่วงไหน แต่ในบันทึกของเดอ ลา ลูแบร์ ราชทูตฝรั่งเศสในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราชได้บันทึกไว้ว่าเห็นกุหลาบที่กรุงศรีอยุธยาแล้ว

หวย : คำไทย จีนทำ

          ในการสอบจอหงวน หรือการสอบเข้ารับราชการของจีน จะมีเจ้ามือเขียนแซ่ของผู้เข้าสอบติดไว้บนกําแพง เพื่อให้คน มาวางเงินเดิมพันว่าคนแซ่ไหนจะสอบได้ที่หนึ่ง สอง สาม ตามลําดับ โดยมีรางวัลให้แก่คนที่ทายถูกลดหลั่นกันลงมา เมื่อคนจีนเข้ามาในเมืองไทยก็นํากิจกรรมนี้ตามมาด้วย แต่เปลี่ยนกติกาให้แทงตามอักษร ก-ฮ (ว่ากันว่าเป็นกลอุบาย ให้ท่องตัวอักษรไทย เรียกกันว่า "หวย ก ข" ภายหลัง เปลี่ยนมาใช้ตัวเลขแทนตัวอักษร 

          คำว่า หวย มาจาก คําจีนแต้จิ๋ว ออกเสียงว่า hue หมายถึง สามารถ (ในการสอบ) แต่ในภาษาไทยหมายถึง การเสี่ยงพนัน ให้ตรงกับตัวอักษร ตัวเลข ทุกวันนี้ใช้เป็นภาษาปากเรียก สลากกินแบ่งรัฐบาล

ทุเรียน : คำไทย มาเลย์ทำ

          หมายถึง คิงอ๊อฟฟรุ๊ตส์ ผลไม้ประหลาด เปลือกหนาเป็นหนาม เนื้อเป็นสีเหลือง รสหวานจัด มีกลิ่นแรง เป็นพืชพื้นถิ่นของแถบคาบสมุทรมลายู และหมู่เกาะใน อินโดนีเซีย จึงไม่น่าแปลกใจที่เราจะยืมคำนี้มาจากภาษามลายู ซึ่งเรียกว่า durian อ่านว่า ดูเรียน มาจากคำว่า duri (ดูรี) ที่แปลว่า หนาม

ดารา : คำไทย แขกทำ

          คำไทย แผลงมาจากคำบาลีสันสกฤตว่า ดารา อ่านว่า ดารา หมายถึง ดวงดาว หรือลูกตาดำ ดาราศาสตร์ จึงหมายถึง วิชาว่าด้วยดวงดาว ดารานักแสดง หมายถึง ผู้แสดงหนังละครได้ รับความนิยม เปรียบได้กับดวงดาว เปล่งประกายงดงาม ซุปตาร์ ที่ย่อมาจาก ซูเปอร์สตาร์ ซึ่งหมายถึงดารานักแสดงยอดนิยมสุด ๆ ถึงจะเป็นภาษาอังกฤษ superstar แต่ก็มีความหมายว่าดวงดาวเช่นกัน

ปิ่นโต : คำไทย ญี่ปุ่นทำ

          คำไทย ยืมมาจากภาษาญี่ปุ่นว่า 弁当 อ่านว่า เป็นโต (bento) หมายถึง ข้าวกล่องพกพา ที่เราคุ้นเคยจากเมนูอาหาร ญี่ปุ่นในปัจจุบันนั่นไง กล่าวกันว่าคำว่า เป็นโต ก็ยืมคำจีนไปอีกที 弁当 (ภาษาจีนกลางอ่านว่า biandang, เบี้ยนตัง) แปลว่า ง่าย สะดวก คาดว่าเรารับคำนี้มาจากญี่ปุ่น เนื่องจากมีชุมชนชาวอาทิตย์อุทัยตั้งหลักแหล่งในสยาม มาตั้งแต่สมัยอยุธยาแล้ว

สุสาน : คำไทย แขกทำ 

          คำไทย แปลว่า ป่าช้า มีต้นทางมาจากภาษาบาลีสันสกฤตว่า ศฺมศาน อ่านว่า ศมะศานะ
ศุม ในภาษาสันกฤต หรือ ฉว ในบาลี หมายถึง ศพ หรือชากศพ ศาน หมายถึง ที่อยู่ รวมเป็น ศฺมศาน หมายถึง ที่อยู่ของซากศพ ไทยรับคำจากภาษาบาลีและสันสกฤตมาเป็นจำนวนมาก ผ่านทางคัมภีร์ของศาสนาพุทธและพราหมณ์

จัญไร : คำไทย เขมรทำ

          ฤาคนไทยด่าใครไม่เป็น จึงต้องยืมคำคนอื่นมาใช้ คำนี้มาจากภาษาเขมรโบราณว่า ចម្រៃ (จมุโร) ปัจจุบันคนขแมร์ใช้คำว่า ចង្រៃ (จงุไร) อ่านว่า จ็องไร หมายถึง มีทุกข์ กังวล มีอันตราย ความหมายใกล้เคียงกับ เสนียดจัญไร ของเราจริง ๆ

ขอบคุณข้อมูลจาก เฟซบุ๊ก Museum Siam