หมอเจด เผยเตือนสายกิน ใครชอบอาหารแปรรูป กินบ่อย ๆ ระวังตายไวไม่รู้ตัว พร้อมแนะวิธีลดยังไงให้ถูกหลัก

วันที่ 11 พฤษภาคม 2568 นพ.เจษฎ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ รองผู้อำนวยการโรงพยาบาลมหาราช นครราชสีมา โพสต์ให้ความรู้ด้านสุขภาพผ่านเพจเฟซบุ๊ก หมอเจด ในหัวข้อ ระวัง อาหารแปรรูป อร่อย กินง่าย แต่ตุยไวไม่รู้ตัว
หลายคนคงเคยได้ยินคำว่า Ultra-Processed Food (UPF) หรือ "อาหารแปรรูปขั้นสุด" เรียกสั้น ๆ ว่า UPF มันคืออาหารที่โดนแปรรูปจนแทบไม่เหลือความเป็นอาหารจริงแล้ว มันถูกทำให้มีรสชาติดี กินง่าย สะดวก แต่แทบไม่มีสารอาหารที่ดีต่อร่างกายเลย
มีหนังสืออย่าง "Ultra-Processed People"ของ Dr. Chris van Tulleken กับงานวิจัยจาก The Lancet, BMJ, และ Nature บอกตรงกันว่า "UPF คือหนึ่งในสาเหตุใหญ่ของโรคอ้วน เบาหวาน มะเร็ง ภาวะซึมเศร้า และสมองเสื่อม" แปลว่า มันทำให้เรากินไปเรื่อย ๆ แบบไม่รู้ตัว เดี๋ยวมาเล่าให้ฟังว่ามันอันตรายยังไง และทำยังไงถึงจะลดลงได้
1. Ultra-Processed Food คืออะไร ?
พูดง่าย ๆ Ultra-Processed Food หรือ UPF คืออาหารที่ผ่านกระบวนการหนักมาก แทบไม่เหลือความเป็นอาหารจริง เหลือแค่รสชาติที่กินแล้วอร่อยกับความสะดวก เช่น ส่วนผสมแปลก ๆ ที่ไม่ใช่อาหารจริง สีแต่งกลิ่น สารให้ความหวานเทียม เนื้อเทียม
- กระบวนการแยกส่วน-ประกอบใหม่ : เอาถั่วมาทำเป็นโปรตีนสังเคราะห์ เอาไขมันไปผ่านกรรมวิธี
- น้ำตาล เกลือ ไขมันทรานส์สูง : เพื่อให้รสชาติถูกปาก กินแล้วหยุดไม่ได้
- ทำมาให้กินง่าย : เคี้ยวง่าย กลืนคล่อง ติดปากจนอยากกินอีก
2. ตัวอย่างอาหาร Ultra-Processed ที่เราเจอกันทุกวัน
หลายคนคิดว่าอาหารแปรรูปมีแค่ขนมขบเคี้ยว จริง ๆ มันมีหลายอย่างมาก และมันอยู่รอบตัวเรา
- ไส้กรอก ลูกชิ้น แฮม หมูยอ : ส่วนใหญ่มีเนื้อแค่ 30% ที่เหลือคือแป้ง ไขมัน เกลือสูง และสารกันเสีย
- บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป : แป้งขัดขาว ผงปรุงรสโซเดียมสูง น้ำมันผ่านกรรมวิธี กินแล้วอิ่มแต่ไม่มีสารอาหาร
- ขนมปังนิ่ม เบเกอรี่ ซาลาเปา : มีมาการีน น้ำตาล สีแต่งกลิ่น วัตถุกันเสีย
- ขนมกรุบกรอบ: มันฝรั่งทอด ป๊อปคอร์นสำเร็จ พลังงานสูง ไม่มีสารอาหารจริง
- โยเกิร์ตหวาน นมรสต่าง ๆ : น้ำตาลเพียบ (บางถ้วยเท่ากับน้ำอัดลม 1 กระป๋อง)
- เครื่องดื่มชงสำเร็จ: กาแฟ 3in1 ชานมขวด น้ำผลไม้กล่อง น้ำตาลสูง นมเทียม ไม่มีใยอาหาร
- อาหารแช่แข็งหรืออาหารพร้อมกิน : โซเดียมสูง ไขมันทรานส์แฝง สารปรุงแต่งรสเพื่อเก็บได้นาน

3. ทำไม Ultra-Processed Food ถึงอันตราย ?
UPF ไม่ได้แค่ทำให้เราอ้วน แต่มันทำลายสุขภาพโดยที่เราไม่รู้ตัวนะ
- ทำให้เสี่ยงโรคเรื้อรังไม่ว่าจะเป็นอ้วน เบาหวาน มะเร็ง โรคหัวใจ ภาวะซึมเศร้า
- กินแล้วหยุดไม่ได้ เพราะรสชาติมันถูกออกแบบมาให้เสพติด
- ขาดสารอาหารที่จำเป็น ไม่มีวิตามิน แร่ธาตุ หรือใยอาหาร
- กระตุ้นให้กินเยอะเกิน เพราะมันอร่อย กินง่าย แทบไม่รู้ตัวว่ากินไปเยอะแค่ไหน
- กินไปนานๆ ร่างกายจะค่อย ๆ เสื่อมโทรม ระบบภูมิคุ้มกันแย่ลง สมองไม่สดใส ผิวพรรณไม่ดี
4. วิธีลด Ultra-Processed Food แบบง่าย ๆ
จะให้เลิกกิน UPF ไปเลยคงยาก แต่อย่างน้อยก็ลดลงได้ เริ่มจาก
- อ่านฉลากโภชนาการ ถ้าส่วนผสมเกิน 5 อย่างหรือมีชื่อแปลก ๆ ที่อ่านไม่ออก วางไว้ก่อน
- เลือกอาหารที่มาจากธรรมชาติ ข้าวกล้อง เนื้อสด ๆ ผักผลไม้สด
- ทำอาหารกินเองบ้าง ไม่ต้องทุกมื้อ แค่บางมื้อที่พอมีเวลา ก็ช่วยได้เยอะ
- เลี่ยงเครื่องดื่มหวาน ตัดใจดื่มน้ำเปล่าดีกว่าครับ
- ทำตามแค่นี้ไปเรื่อย ๆ เราก็จะลด UPF ไปเอง
5. สรุป Ultra-Processed Food
คืออาหารที่ดูสะดวก อร่อย แต่จริง ๆ แล้วมันทำร้ายสุขภาพเราแบบไม่รู้ตัว โรคเรื้อรังที่เจอกันทุกวันนี้ อย่างอ้วน เบาหวาน มะเร็ง หรือภาวะซึมเศร้า หลายอย่างก็เกิดจากการกิน UPF นี่แหละ
ถ้าอยากสุขภาพดีขึ้น ไม่ต้องทำอะไรซับซ้อน แค่ลองเลือกกิน "อาหารที่ยังเป็นอาหาร" เช่น ผัก ผลไม้ เนื้อสด ข้าวไม่ขัดสี ทำอาหารเองบ้าง หลีกเลี่ยงของหวานและเครื่องดื่มที่ใส่น้ำตาลเยอะ อย่าลืมดูแลตัวเอง

ขอบคุณข้อมูลจาก เฟซบุ๊ก หมอเจด